در این مطلب میخواهیم تا از صومعه ای با نام صومعه خور ویراپ در ارمنستان برایتان بگوییم. اما قبل از هر چیزی لازم است تا ابتدا به توضیح مفهوم "صومعه" بپردازیم.
صومعه سازه ای است که راهب ها و راهبه ها تحت سرپرستی یک رئیس مرد یا زن در آن زندگی میکنند. در قرون وسطی صومعه‌های بسیاری در سراسر اروپا ساخته شدند. بعضی از صومعه‌ها کلیساهایی زیبایی داشتند که زیر نظر آنها اداره می‌شدند.
یک صومعه اغلب دارای یک محوطه باز با تالار بزرگ، ایوان سرپوشیده برای قدم زدن، مطالعه و تفکر راهبان و یک خوابگاه برای استراحت آنها بود. درون صومعه آشپزخانه، اصطبل، انبار و اتاق میهمان نیز وجود داشت؛ و درون دیوارهای آن باغچه‌های صیفی جات ایجاد شده بودند.
حالا که با این مفهوم مهم آشنا شدید وقت آن است تا بگوییم که چرا در تور ارمنستان نباید بازدید از صومعه خور ویراپ را از دست بدهید. در ادامه این مطلب از میسان گشت خوبان از تاثیرات مذهبی و فرهنگی این صومعه بر زندگی مردم ارمنستان میگوییم، همچنین برایتان از موقعیت جغرافیایی رویایی و داستان خواندنی ساخت آن صحبت میکنیم.
معرفی صومعه خور ویراپ |Khor Virap Monastery
علاوه بر داستان جالب و خواندنی ساخت صومعه خور ویراپ، که باعث میشود تا گردشگران زیادی مشتاق دیدن این بنا باشند؛ وجود فاکتورهای جانبی هم در این امر بسیار تاثیر گذار هستند. به طور مثال در اطراف صومعه خور ویراپ تعدادی مغازه وجود دارد؛ که برای خرید سوغاتی های ارمنستان میتوانید به آنها سری بزنید. همچنین رهاسازی پرندگانی که از صومعه خور ویراپ به امید حرکت به سمت کوه های آرارات پرواز میکنند، هم برای مسافران و گردشگران این کشور بسیار جالب توجه است.
صومعه خور ویراپ در حال حاضر یکی از مکان های مهم برای انجام غسل تعمید در کشور ارمنستان به حساب می آید. ارزش این صومعه نه تنها به عنوان یک بنای دینی، بلکه به عنوان مکانی فرهنگی هم بسیار حائز اهیمت است. به طور مثال بسیاری از خانواده های ارمنی پس از جشن عروسی، برای اجرای مراسم قربانی که یکی از رسوم سنتی مردم ارمنستان است به خور ویراپ میروند.
این صومعه برای کشورهای دیگر هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جوانان کشور کانادا در سال 1990 به صورت کاملا داوطلبانه، برای حفظ این صومعه به بازسازی و تعمیر آن کمک کردند.
موقعیت جغرافیایی صومعه خور ویراپ
صومعه خور ویراپ در نقطه صفر مرزی کشور ارمنستان و ترکیه، در دشت آرارات قرار گرفته است. در قرن هفتم میلادی سلسله ای با نام اشکانی در ارمنستان شروع به ساخت آن کرد. آنها صومعه خور ویراپ را در ارتفاع 2300 متری از سطح دریا ساختند. همین ویژگی باعث شده است، تا آب و هوای اطراف صومعه حتی در فصل های گرم سال هم خنک، مطبوع و دلپذیر باشد.
این صومعه به استان آرارات ارمنستان نزدیک است؛ و کافی است تا از این استان 8 کیلومتر به سمت جنوب حرکت کنیم.
داستان ساخت صومعه خور ویراپ
"سنت گریگور روشنگر" نخستین فردی بود که در به رسمیت شناخته شدن دین مسیحیت در ارمنستان نقش بسیار مهم و پر رنگی را ایفا کرد. شاید جالب باشد بدانید که گریگور روشنگر از تبار سرزمین پارت ها (ایران) بود؛ و از خاندان اشکانی به شمار می آمد. او در یکی از شهرهای ترکیه به نام قیصریه با مسیحیت آشنا میشود، و از همان زمان به مسیحیت گرایش پیدا میکند.
در سال 287 میلادی پادشاهی با نام تیرداد سوم به تخت سلطنت در ارمنستان مینشیند. گریگور برای خدمت به او به دربار اشکانیان ارمنی ( از تبار اشکانیان ایران بودند) رفت. تیرداد سوم که در آن زمان به بت پرستی مشغول بود؛ نتوانست با باورهای دینی و مذهبی گریگور کنار بیاید؛ و سرانجام تصمیم گرفت تا او را به سیاه چاله ای بیندازد.
پس از گذشت 14 سال تیرداد سوم به بیماری سخت و لاعلاجی مبتلا شد؛ به طوریکه تمام پزشکان از درمان او ناتوان مانده بودند. روزی خواهر پادشاه که خود تمایلات مذهبی و نزدیک به گریگور داشت خوابی دید. او فرشته ای را خواب دید که تنها راه درمان برادرش را گریگور روشنگر میدانست. خواهر پادشاه موضوع را با تیرداد سوم در میان گذاشت؛ و از او خواست تا به سراغ گریگور بروند.
14 سال از زمان حبس سنت گریگور روشنگر میگذشت و هیچ کس امیدی به زنده بودن او نداشت. اما وی در کمال تعجب و تنها با امر و فرمان خداوند در آن سیاه چال زنده مانده بود. پس از آزادی گریگور، او را به بستر شاه بردند. او از مردم و پادشاه خواست تا دست از بت پرستی بردارند و تنها به خدای یگانه ایمان بیاورند. پدر همان روزها معجزه ای اتفاق افتاد؛ و تیرداد سوم از آن بیماری سخت نجات پیدا کرد. پادشاه تیرداد سوم در همان سال یعنی سال 301 میلادی مسیحیت را به عنوان دین رسمی مردم کشور ارمنستان اعلام کرد.
در سال 642 میلادی ( قرن هفتم) و به پاس بزرگداشت سنت گریگور روشنگر کلیسایی در همان سیاه چاله ساخته شد. در سال 1662 میلادی کلیسایی بزرگتر با نام سنت آستواتساتین نورک به مجموعه صومعه خور ویراپ اضافه شد. با ساخت این کلیسا صومعه که به بنایی قدیمی ومسن تبدیل شده بود، جانی دوباره گرفت.